Су сапасының индексінің арифметикалық әдісі арқылы Сырдарияның төменгі ағыс бөлігіндегі су сапасының жай-күйін бағалау

Авторы

  • Ф. Салехи Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
  • М.Д. Кусаинова Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ejsu.2023.i6.05

Ключевые слова:

су сапасын бағалау, WQI, су сапасының индексі, арифметикалық әдіс, металдық және металл емес химиялық қосылы-стар, судың ластануы, пайдалы қазбалардың концентрациясы, су сапасы индексінің басым көрсеткіші

Аннотация

Бұл зерттеу жұмысының негізгі мақсаты өнеркәсіптік (химиялық құрамдас бөліктер) және ауылшаруашылық (пестицидтер қалдықтары) әрекеттерінің Сырдарияға әсерін бағалау болып табылады. Бұл зерттеудің келесі нақты мақсаттары бар: 1. Сырдария суының қазіргі жағдайына баға беріңіз; 2. Сырдарияның (Қазақстан) төменгі ағыс бөлігіндегі ауылшаруашылық және өнеркәсіп қызметін зерттеу. Бұл зерттеуде біз Сырдарияның төменгі ағыс бөлігіндегі су сапасының ағымдағы жағдайын Су сапасының индексі (WQI) арифметикалық әдісі арқылы бағалауды мақсат еттік. Зерттеу металл және металл емес химиялық құрамдастарды, PH, TDS, басқа минералдар және пестицидтердің қалдықтарын қоса алғанда, судың ластануына өнеркәсіптік және ауылшаруашылық қызметінің әсеріне ерекше назар аударады. Бұл зерттеудің маңыздылығы су сапасының классификациясы мен ластаушы заттардың (өнеркәсіптік және ауылшаруашылық қызметі) Сырдарияға ықтимал әсерінің қазіргі заманғы бағалауларының болмауында. Әдебиеттерге шолу өнеркәсіптер мен ауылшаруашылық қызметіне байланысты өзеннің ластануының жоғары деңгейін көрсетеді. Ағыстың жоғарғы жағындағы елдер де, төменгі ағыстағы елдер де ластануға үлес қосады, жоғарыдағы елдер пестицидтерді қосады, ал төменгі ағындағы елдер өнеркәсіптік әрекеттер арқылы суды ластайды. Зерттеу аймақтағы судың ластануы мен су сапасының көрсеткіштері бойынша бар зерттеулерден қайталама деректерді жинауды қамтиды. Әдістеме судың сапасын көрсететін жалпы индекс нөмірін беретін Салмаланған арифметикалық индекс әдісін пайдаланып WQI есептеуді қамтиды. Бұл зерттеу Сырдария өзені бассейніндегі судың ластануын түсіну және басқару үшін маңызды.

Загрузки

Опубликован

2023-12-31

Как цитировать

Salehi, F. ., & Kussainova, M. . (2023). Су сапасының индексінің арифметикалық әдісі арқылы Сырдарияның төменгі ағыс бөлігіндегі су сапасының жай-күйін бағалау. Engineering Journal of Satbayev University, 145(6), 30–34. https://doi.org/10.51301/ejsu.2023.i6.05

Выпуск

Том 145 № 6 (2023): Engineering Journal of Satbayev University

Раздел

Жер туралы ғылым

Лицензия

Copyright (c) 2023 Engineering Journal of Satbayev University

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.

<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>