Python бағдарламалау тілін пайдалана отырып, Шығыс Нұрқазған кен орны учаскесінде сүзу коэффициенттерін интерполяциялаудың геостатистикалық әдістерін қолдану

Авторы

  • П.Г. Широкий Satbayev University
  • В.А. Завалей Satbayev University
  • Е.С. Ауелхан Satbayev University
  • M.M. Альжигитова Satbayev University

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ejsu.2024.i1.04

Ключевые слова:

геостатистика, сүзу коэффициенті, кригинг, Python бағдарламалау тілі, стохастикалық әдіс

Аннотация

Бұл мақалада Шығыс Нұрқазған кен орнының учаскесінде тереңдігі 1500 м дейінгі алты геотехникалық ұңғымада аралық гидрогеологиялық зерттеулер жүргізу нәтижелері бойынша алынған сүзу коэффициенттерін интерполяциялаудың геостатистикалық әдістерін қолдану нәтижелері келтірілген. Қажетті аралықтарды оқшаулау үшін пакерлік жабдық пайдаланылды, ал сынақтарды жүргізу кезінде қысымның өзгеруін тіркеу дербес датчиктің көмегімен жүргізілді. Алынған нәтижелерді кейіннен өңдеу Python бағдарламалау тілін қолдану арқылы жүзеге асырылды. Геологиялық белгіні интерполяциялаудың (экстраполяциялаудың) геостатистикалық әдістері, оның ішінде қарапайым кригинг және стохастикалық әдістер қарастырылады. Осы мақсатта Python бағдарламалау тілінің бірқатар кітапханалары деректерді дайындау, оларды интерполяциялау, визуализациялау және Pandas, Numpy, PyGSLIB, Geone және басқалары сияқты қажетті деректер форматына экспорттау үшін пайдаланылды. Нәтижесінде модельденген блоктың шекараларында сүзу коэффициентінің таралуы алынды, ал қолданылған стохастикалық әдістер сүзу коэффициентін бөлудің қажетті бірдей мүмкін болатын санын алуға мүмкіндік берді, олар орташа есеппен қарапайым кригинг әдісін шешуге жақындайды. Геофильтрациялық модельдеуді қолдана отырып, дренаждық сулардың болжамды көлемін анықтау мәселесін одан әрі шешу кезінде осы бірдей ықтимал іске асыруларды пайдалану осы көлемдердің ықтимал таралуын алуға мүмкіндік береді. Дренаж көлемінің болжамы бүкіл тау-кен кәсіпорнының экономикасына көп әсер етеді, өйткені шахтаны құрғатудың таңдалған схемасы, дренажды суларды сору үшін инфрақұрылымды таңдау, буландырғышты тоғанға тастайтын сорылған сулардың теңгерімсіз көлемінің мөлшері және тағы басқалар осыған байланысты болады. Тиісінше, сипатталған әдіс дренажды сулардың ең ықтимал көлемін де, олардың жоғарғы және төменгі шекараларын да анықтайды. Бағдарламалау тілдерін, атап айтқанда Python көмегімен геостатистикалық есептеулер жүргізу гидрогеологқа кез-келген бағыттың теориялық негіздерін толық пайдалануға мүмкіндік береді, ал дайын бағдарламалық өнімдер белгілі бір дәрежеде бұл шартты шектейді.

Загрузки

Опубликован

2024-02-29

Как цитировать

Широкий, П. ., Завалей, В. ., Ауелхан, Е. ., & Альжигитова M. . (2024). Python бағдарламалау тілін пайдалана отырып, Шығыс Нұрқазған кен орны учаскесінде сүзу коэффициенттерін интерполяциялаудың геостатистикалық әдістерін қолдану. Engineering Journal of Satbayev University, 146(1), 23–29. https://doi.org/10.51301/ejsu.2024.i1.04

Выпуск

Том 146 № 1 (2024): Engineering Journal of Satbayev University

Раздел

Жер туралы ғылым

Лицензия

Copyright (c) 2024 Engineering Journal of Satbayev University

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.

<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>