Солтүстік–Шығыс Балқаш аумағының мыс порфир кенорындарының минералогиялық ерекшеліктері және метасоматикалық белдемдері

Авторы

  • Э. Орынбасарова Satbayev University
  • А. Бекботаева Satbayev University
  • Т. Абдуллаева Satbayev University
  • Д. Урманова Satbayev University
  • М. Нуртас Satbayev University

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ejsu.2024.i4.05

Ключевые слова:

мыс порфир кенорындары, метасоматикалық белдемдер, гидротермалық өзгерістер, минералалдық қосылыстар, Солтүстік-шығыс Балхаш аумағы, Ақтоғай, Айдарлы, Қызылқия

Аннотация

Зерттеу Солтүстік-Шығыс Балқаш аймағындағы порфирлі мыс кенорындарының метасоматикалық белдемдері мен минерализация ерекшеліктерін талдауға, сондай-ақ оларды әлемнің басқа ұқсас кен орындарымен салыстыруға арналған. Геологиялық, минералогиялық және гидротермальдық өзгерістер негізінде Ақтоғай, Айдарлы және Қызылкия кен орындарының негізгі сипаттамалары анықталды. Әдістерге тау жыныстары мен минералдарды талдау, геохимиялық зерттеулер және әлемдік кенорындарымен салыстырмалы талдау кірді. Нәтижелер Қазақстанның кен орындарының минералдық құрамы мен зоналылық құрылымы тұрғысынан бірегей екенін көрсетті. Қорытындыда осы кен орындарының порфирлі мыс жүйелерінің қалыптасуын түсінудегі маңыздылығы және бұл бағыттағы зерттеулердің болашағы атап өтіледі. Солтүстік-Шығыс Балқаш аймағындағы мыс кен орны Алматыдан солтүстік-шығысқа қарай 450 км қашықтықта, жасы 800 миллион жылдан асатын Орталық Азия орогендік белдеуінің Балқаш-Іле қатпарлы кешенінде орналасқан. Порфирлі формациялар Колдар плутондық массивінде кездеседі, ол кейінгі девоннан бастап ерте карбон дәуіріне жатады. Мұнда диорит-гранодиоритті лакколиттік интрузиялар батыстан шығысқа қарай 17 км қашықтыққа созылған. Колдар плутондық массиві карбондық андезиттер мен дацит-риолиттерден тұратын вулканогендік-шөгінді жыныстар қабаттарын қамтиды. Ақтоғай кен орны орталық тақтаны алып жатыр, ол вулкандық жыныстардан тұрады және магмалық түзілімдермен шектелген. Вулкандық қабаттарға енетін порфирлі гранодиориттердің штоктары орта карбон дәуіріне жатады.

Загрузки

Опубликован

2024-08-31

Как цитировать

Orynbassarova, E. ., Bekbotayeva А. ., Abdullayeva, T. ., Urmanova, D. ., & Nurtas, M. . (2024). Солтүстік–Шығыс Балқаш аумағының мыс порфир кенорындарының минералогиялық ерекшеліктері және метасоматикалық белдемдері. Engineering Journal of Satbayev University, 146(4), 34–40. https://doi.org/10.51301/ejsu.2024.i4.05

Выпуск

Раздел

Жер туралы ғылым