Электр доғалы пештердің (ЭДП) шаңынан қорғасынсыз таза мырыш оксидін алу технологиясы

Авторы

  • Г. Койшина Satbayev University, Қазақстан
  • Н. Досмухамедов Satbayev University, Қазақстан
  • В. Каплан Вейцман ғылыми институты, Израиль
  • И. Нурсаинов Satbayev University, Қазақстан
  • Е. Жолдасбай О.А. Байқоңыров атындағы Жезқазған университеті, Қазақстан

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ejsu.2025.i2.03

Ключевые слова:

электр доғалы пештердің шаңы, күйдіру, қорғасынсыз мырыш оксиді, кальций хлориді, көміртегі бар реагент

Аннотация

Шойын балқыту пешіне қайта оңай оралатын құрамында темір мен көміртегі бар клинкерді алатын, электр доғалы пеш шаңынан таза қорғасынсыз мырыш оксидін тиімді алу арқылы үнемді және экологиялық тиімді екі сатылы әдіс сипатталған. Бірінші кезеңде электр доғалы пештердің шаңы хлорид тұздарының қоспасымен араластырылып, қорғасынды бөліп алу үшін әртүрлі температурада күйдіріледі. Екінші кезеңде күйдірудің бірінші кезеңінен өткен клинкер құрамында көміртегі бар реагентпен араластырылып, қорғасынсыз таза мырыш оксидін алу үшін қайтадан күйдіріледі. Құрамында темір мен көміртегі бар күйдірудің екінші кезеңінен кейінгі клинкер шойынның негізгі өндірісіне бағытталуы мүмкін. Қазақстанның қара металлургия зауыттарының бірінен электр доғалы пештердің шаңын пайдалана отырып жүргізілген зертханалық нәтижелер құрамында 0.06-0.07 мас.%  қоспалары бар қорғасынсыз мырыш оксидін алуға мүмкіндік беретінін көрсетті және қорғасын мөлшері 0.001 мас.% құрады. Жүргізілген зертханалық зерттеулер негізінде тауарлық өнімді ала отырып, электр доғаларының шаңын екі сатылы өңдеудің технологиялық схемасы жасалды. Әдістің экологиялық пайдасы электр доғалы пештердің шаңын жоюға байланысты қоршаған ортаға зиянды заттардың шығарындыларын азайту болып табылады. Сонымен қатар, процесс өндіріс қалдықтарын қайта өңдеуге және табиғи ресурстарды тұтынуды азайтуға мүмкіндік береді.

Библиографические ссылки

Kania, H. & Saternus, M. (2023). Evaluation and Current State of Primary and Secondary Zinc Production – A Review. Applied Sciences, 13(3), 2003. https://doi.org/10.3390/app13032003

Kolisnichenko, V. (2023). Kazakhstan increased steel production by 16.4% y/y in 2023. During the year, the country's steel enterprises produced 3.92 million tons of steel (Global market, Kazakhstan). Retrieved from: https://gmk.center/en/news/kazakhstan-increased-steel-production-by-16-4-y-y-in-2023/

Toporkova, Y.I., Bludova, D., Mamyachenkov, S.V. & Anisimova, O.S. (2021). A review of processing methods for electric arc furnace dust. iPolytech Journal, 25(5), 643-680. https://doi.org/10.21285/1814-3520-2021-5-643-680

Simonyan, L.M., Alpatova, A.A. & Demidova, N.V. (2019). The EAF dust chemical and phase composition research techniques. Journal of Materials Research and Technology, 8(2), 1601-1607. https://doi.org/10.1016/j.jmrt.2018.11.005

Wang, J. (2023). A Study on the Recovery of Zinc and Pig Iron from Byproducts after Steelmaking Dust Treatment. Archives of Metallurgy and Materials, 68(1), 205-208. https://doi.org/10.24425/amm.2023.141495

Grudinsky, P., Zinoveev, D., Kondratiev, A., Delitsyn, L., Kulumbegov, R., Lysenkov, A., Kozlov, P. & Dyubanov, V. (2023). Reduction Smelting of the Waelz Slag from Electric Arc Furnace Dust Processing: An Experimental Study. Crystals, 13(2), 318. https://doi.org/10.3390/cryst13020318

Xiaolong, L., Zhiwei, P., Jiaxing, Y., Zhizhong, L., Jiann-Yang, H., Yuanbo, Z., Guanghui, L. & Tao, J. (2017). Pyrometallurgical recycling of electric arc furnace dust. Journal of Cleaner Production, (149), 1079-1100. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.02.128

Chapman, C.D. & Cowx, P.M. (1991). Treatment of EAF dust by the tetronics plasma process. Steel Times, (219), 301-304.

Holtzer, M., Kmita, A. & Roczniak, A. (2015). The Recycling of Materials Containing Iron and Zinc in the OxyCup Process. Archives of foundry engineering, 15(1), 126-130.

Brožová, S., Pustějovská, P., Zbránková, M. & Havránek, J. (2018). Processes of Waste Recycling and Utilization in the Shaft Furnaces. Hutnické listy, (LXXI), 89-93.

Xiong, Y., Wang, K., Qiu, D., Omran, M., Huang, R., Li, Y., Wei, S., Khan, I.U., Zhang, D., Ahmed, A. & Yu, Y. (2023). Recent Developments on the Removal of Zinc from Electric Arc Furnace Dust by Using Microwave Heating. Preprint from Research Square, 23. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2795609/v1

Omran, M., Fabritius, T. & Heikkinen, E. (2019). Selective Zinc Removal from Electric Arc Furnace (EAF) Dust by Using Microwave Heating. Journal of Sustainable Metallurgy, (5), 331-340. https://doi.org/10.1007/s40831-019-00222-0

Reiter, W., Rieger, J., Raupenstrauch, H., Cattini, L., Maystrenko, N., Kovalev, D. & Mitrofanov, A.A. (2023). Recovery of Valuable Materials with the RecoDust Process. Metals, 13(7), 1191. https://doi.org/10.3390/met13071191

Małecki, S., Gargul, K., Warzecha, M., Stradomski, G., Hutny, A., Madej, M., Dobrzynski, M., Prajsnar, R. & Krawiec, G. (2021). High-Performance Method of Recovery of Metals from EAF Dust – Processing without Solid Waste. Materials, 14(20), 6061. https://doi.org/10.3390/ma14206061

Wegscheider, S., Steinlechner, S., Pichler, C., Rösler, G. & Antrekowitsch, J. (2015). The 2sDR process – Innovative treatment of Electric Arc Furnace Dust. WASTES 2015 – Solutions, Treatments and Opportunities, 355-360. https://doi.org/10.1201/b18853-59

Popovici, V. (2009). By-Products from EAF Dust Recycling and Their Valorisation. 5th Global Slag Conference, Brussels.

Turkdogan, E.T. (1980). Physical Chemistry of High Temperature Technology. New-York: Academic Press.

Chase, M.W. (1998). NIST-JANAF thermochemical tables. American Chemical Society, New York.

Zaitsev, V.Ia. & Margulis, E.V. (1985). Metallurgy of the lead and zinc. Moscow, Metallurgy

Загрузки

Опубликован

2025-04-30

Как цитировать

Койшина, Г., Досмухамедов, Н. ., Каплан, В., Нурсаинов, И., & Жолдасбай, Е. . (2025). Электр доғалы пештердің (ЭДП) шаңынан қорғасынсыз таза мырыш оксидін алу технологиясы. Engineering Journal of Satbayev University, 147(2), 17–23. https://doi.org/10.51301/ejsu.2025.i2.03

Выпуск

Том 147 № 2 (2025): Engineering Journal of Satbayev University

Раздел

Металлургия

Лицензия

Copyright (c) 2025 Engineering Journal of Satbayev University

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.

<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>