Хром ванадий марганецпен легирленген жаңа балқытылған болаттардың акустикалық қасиеттерін зерттеу
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51301/ejsu.2025.i5.02Ключевые слова:
соққы шуы, демпферлік қасиеттер, акустикалық өнімділік, ванадиймен легірлеу, төмен легірленген болаттар, дыбыс шығаруды бәсеңдетуАннотация
Мақалада ванадий, хром және марганец элементтерімен легірленген жаңа балқытылған болаттардың акустикалық, демпферлік және дірілдік қасиеттерін кешенді зерттеу нәтижелері келтірілген. Жұмыстың өзектілігі өнеркәсіптің машина жасау, тау-кен және металлургия жабдықтарын пайдалану кезінде туындайтын соққы шуы мен діріл деңгейін төмендету қажеттілігінің артуына байланысты. Акустикалық жүктемелердің жоғарылауы бөлшектердің тез тозуына, қондырғылардың сенімділігінің төмендеуіне және жұмысшыларға жағымсыз әсерлерге әкеледі, бұл жаңа материалдарды іздеуді ерекше сұранысқа ие етеді. Зерттеу барысында шуды болдырмаудың қолданыстағы әдістері бойынша әдеби деректерге талдау жүргізілді және дәстүрлі құрылымдық материалдармен салыстырғанда ішкі демпфері жоғары қорытпаларды пайдаланудың артықшылықтары көрсетілді. Эксперименттік бөлік дыбыс қысымының деңгейін, жиілік спектрін және тербелістердің ыдырау жылдамдығын түсіруге мүмкіндік беретін арнайы өлшеу жабдығын қолдана отырып, соққы процестерін модельдеу негізінде орындалды. Химиялық құрамның, фазалық құрылымның және астық морфологиясының болаттардың акустикалық сипаттамаларына әсеріне ерекше назар аударылады. Легирлеуші элементтердің оңтайлы үйлесімі тербелістерді тиімдірек сөндіруді қамтамасыз ететін құрылымның қалыптасуына ықпал ететіні анықталды. Алынған нәтижелер өндірістік шуды азайтуға және жабдықтың беріктігін арттыруға бағытталған жаңа материалдар мен қорғаныс элементтерін әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін.
Библиографические ссылки
Zhang, L., Jiang, X., Sun, H., Zhang, Y., Fang, Y. & Shu, R. (2023). Microstructure, Mechanical Properties and Damping Capacity of Fe-Mn-Co Alloys Reinforced with Graphene. Journal of Alloys and Compounds, (931), 167547. https://doi.org/10.1016/j.jallcom.2022.167547
Cai, L. Q., Li, Y., He, W., & Peng, H. B. (2021). Researches and progress in damping alloys. Metallic Functional Materi-als, 28(2), 15-28
Lee, Y.K., Baik, S.H., Kim, J.C. & Choi, C.S. (2003). Effects of Amount of ε Mar tensite, Carbon Content and Cold Work-ing on Damping Capacity of an Fe-17% Mn Martensitic Al-loy. Journal of Alloys and Compounds, (355), 10-16. https://doi.org/10.1016/S0925-8388(03)00244-5
Lee, Y.K., Jun, J.H. & Choi, C.S. (1997) Damping Capacity in Fe-Mn Binary Alloys. J. Transactions of the Iron &
Steel Institute of Japan, (37), 1023-1030. https://doi.org/10.2355/isijinternational.37.1023
Shin, S., Kwon, M., Cho, W., Suh, I.S., & De Cooman, B.C. (2017). The effect of grain size on the damping capacity of Fe-17 wt%Mn. Materials Science and Engineering: A, (683), 187-194. https://doi.org/10.1016/j.msea.2016.10.079
International standart ISO 15510. (2015). Stainless Steel. Chemical Composition: Handbook, 2nd edition. Geneva: In-ternational Organization for Standardization
Granato, A.V. & Lucke, K. (2004) Theory of Mechanical Damping Due to Dislocations. Journal of Applied Physics, (27), 583-593. https://doi.org/10.1063/1.1722436
Watkinson, M. & Clarke, R. (2018). Scott-Brown’s Otorhino-laryngology and Head and Neck Surgery. CRC Press
Flint, P.W. (2015). Cummings Otolaryngology: Head and Neck Surgery. 6th ed. Elsevier, Philadelphia
Katz, J., Chasin, M., English, K., Hood, L. & Tillery, K. (2015). Handbook of Clinical Audiology. Wolters Kluwer, Philadelphia
Roeser, R.J., Valente, M. & Dunn, H. (eds.). (2021). Clinical Audiology: An Introduction. 3rd ed. Thieme Medical Pub-lishers, New York
Teixeira, C.S. (2021). Occupational noise exposure and hearing loss: A systematic review. Frontiers in Public Health, (9), 644631. https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.644631
Utepov, E.B., Tjazhin, Zh.T., Utepova, A.B., & Kozhahan, A.K. (2002). Issledovanie harakteristik vibracii trubchatogo obrazca pri soudarenii. Trudy Mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii «Estestvenno-gumanitarnye nauki i ih rol' v podgotovke inzhenernyh kadrov», Almaty: KazNTU im. K.I. Satpaeva.
Chen, X., Wang, Y. & Zhang, J. (2023). Recent progress
in vibration and noise control in industrial machinery. Jour-nal of Sound and Vibration, (551), 117493. https://doi.org/10.1016/j.jsv.2023.117493
Teixeira, C.S., Rodrigues, C.E. & Silva, J.A. (2024). Occupa-tional noise exposure and hearing protection in the manufac-turing sector: A systematic review (2010-2022). Internation-al Journal of Industrial Ergonomics, (94), 103485
Wu, B., Chen, Y. & Liu, H. (2023). Development of high-damping metallic materials for vibration reduction: A review. Materials Science and Engineering A, (856), 144090
ISO 15510:2014. Stainless steels – Chemical composition. 2nd edition. Geneva: International Organization for Stand-ardization
Shafiei, E. & Lee, J.H. (2025). Advances in damping materi-als and applications in mechanical engineering structures. Materials Today: Proceedings, (73), 301-312
Li, M. & Gao, Z. (2023). Smart materials for adaptive noise and vibration control systems: A review. Mechanical Sys-tems and Signal Processing, (198), 110413
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 Engineering Journal of Satbayev University
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>
